FESTA DAS LETRAS GALEGAS

Reunímonos no patio para celebrar a festa do 17 de maio pero tamén de todos os días do ano nos que facemos do galego unha lingua viva, na que falar, escribir, cantar, berrar, tuitear ou whasapear. 

Convocounos o orgullo por termos unha cultura propia que resistiu os momentos máis duros e instaurou, en pleno franquismo, a festa das Letras Galegas no aniversario da publicación dos Cantares de Rosalía.  E desde entón cada ano afirmámonos na nosa identidade propia reencontrándonos cunha figura destacada no compromiso coa nosa lingua e cultura. Este ano foi, é, o poeta MANUEL MARÍA.
 

Manuel María –xa o sabedes- é o meu nome

feble, corto, esguío e tan desamparado

que sempre o usei sen apelidos.

Un nome humilde como a brisa que fai

ondear as centeeiras, unha folerpiña

de neve –un salouco só que o ar desfai que

non pode chegar ao chao sen derreterse.

Un nome como tantos, sinxelo e do pobo.

Moito escribiu Manuel María: teatro, ensaio pero sobre todo poesía. Alumnado e profesorado recitaron algúns dos seus versos para gañar unhas riquísimas galletas que levaban o galego escrito na forma dun gran corazón.

Comezamos coa poesía que Manuel María fixo para nenos e nenas. Porque el sabía ben que a nosa lingua non se normalizará mentres non sexamos quen de transmitila de xeito natural aos máis pequenos da casa, esa cadea que se rompeu no franquismo con prexuízos absurdos que aínda non demos superado por completo. Para que poidan ler, xogar e cantar en galego,  para eles escribiu Manuel María teatro infantil e tamén poesía. 1º ESO A rapeou  “Señor  Gato”

Señor Gato:

atención;

no rincón

hai un burato;

no burato

está o rato

caladiño,

acolchadiño,

sen falar

nen respirar.

1º ESO B xogou recitando “A roda roda”
 

Están en corro as neniñas

formando unha roda-roda.

E cantan esta canción

que nunca pasa de moda:

—Polo fondo do mar,

matarilerile;

polo fondo do mar,

matarilerón

vai voando unha sardiña

cunhas alas de latón.

A lingua galega non é en Manuel María só un instrumento para escribir.  O amor pola lingua, o desexo de que os galegos e galegos nos sintamos orgullosos desta herdanza, a necesidade de defendela e conservala enche os seus poemas. Un dos seus poemas máis coñecidos é o poema “A fala” que recitou o alumnado de 1ºESO C e de 2º ESO.

Renunciar ao idioma

é ser mudo e morrer.

¡Precisamos a lingua

se queremos vencer!

Non podemos lembrar que temos unha lingua só o Día das Letras Galegas.  Lía lémbrounos que a nosa lingua ten que ser unha “Canción para cantar todos os días”.

O idioma somos nós, povo comun,

vencello que nos xungue e ten en pé,

herencia secular de cada un,

fogar no que arde acesa a nosa fe.
 

Manuel María medrou nunha ditadura que fixo necesaria a poesía social,  a rebelión contra un sistema asfixiante, sen liberdades. A súa arma principal nesa loita será a ironía. O Alumnado de 3º ESO recitou a “Teoría ético-poética ou poema para non cheirar unha frol”. E o alumnado de 4ºESO A, “Bando”.

Prohíbese, por orde da Alcaldía,

que medren porque si

as rosas do xardín municipal.

Dende agora as pombas teñen

que pedir licenza para voar. ..

Pero as auténticas paixóns de Manuel María son a natureza, o contacto coa terra, dun home que se sentía labrego da Terra Chá, e o amor, sempre e por riba de todo, o amor. Manuel María foi deses afortunados que atopan o amor verdadeiro, ese que transforma e dá sentido á vida e á poesía.

Só, de verdade, vale o amor vivido:

aquel que pode vencer a nosa dor

e liberarnos da nada e do olvido.

E xa para rematar, o profesorado lembrou que no seu papel de transmisor de valores está o de aprender ao alumnado a saber de onde vimos, a querernos a nós mesmos, a afirmar os pés nas propias raíces para abrirnos desde quen somos á diversidade cultural do mundo, recitando o poema “Galicia”.

Galicia somos nós:

a xente e mais a fala.

Se buscas a Galicia

en ti tes que atopala!

Unha lingua para falar aos nenos e nenas, na que xogar e cantar; unha lingua para berrar contra as inxustizas e a falta de liberdade; unha lingua coa que defender a natureza e o medio que nos rodea, unha lingua na que amar, unha lingua na que sentirse dun pobo e dunha terra… este é o legado vivo de Manuel María que celebramos.E invitamos a todos e todas os que comparten o amor pola nosa lingua e cultura a facer un gran corazón humano no centro do patio. 

E logo pechamos o acto cantando o noso HIMNO.  
E seguimosa festa con música, baile e xogos populares.